25: Meat the Food Revolution

Start-ups, supermarkten, brancheorganisaties: verschillende organisatie waren aanwezig op de Dialoog met het thema ‘Meat the Food Revolution’. De discussie die gevoerd werd, ging over duurzaam eten en de nieuwste innovaties in de wereld van alternatieve eiwitten. Vier sprekers kregen het podium, waaronder Sibolt Mulder. Hij gaf ons inzichten in de psychologie van de consument. Natascha Kooiman en Aart Jan van Dijk, van de start-up Smaackmakers, gingen in op de foodrevolutie en de mogelijke versnelling van verduurzaming van ons voedselsysteem en -patroon. Jeroen Willemsen, oprichter van Het Planeet, de brancheorganisatie voor vleesvervangers, presenteerde de kansen en barrières voor producenten. En Anne-Corine Vlaardingerbroek, MVO manager van Jumbo Supermarkten, vertelde over de ontwikkelingen binnen Jumbo Supermarkten rond vleesvervangers. In de discussie die in groepjes startte en plenair volgde, verrijkten de deelnemers elkaar met nieuwe ideeën, inzichten en eigen ervaringen.

Duurzamer consumeren
Er ontstaan allemaal bewegingen in de verduurzaming, maar wil de consument dat wel? Sibolt Mulder gaf aan dat Europese burgers zeker milieuzorgen hebben; 42% maakt zich zorgen om milieurampen en 41% om watervervuiling. Ook vinden ze dat milieuproblemen persoonlijk relevant zijn, en dat je zelf als persoon een rol kan spelen in het beschermen van het milieu, zoals afval scheiden en minder energie verbruiken. Wat niet helpt, is dat mensen wantrouwig zijn tegenover milieuclaims. 48% vindt de labels onduidelijk. Daarnaast wantrouwen ze ook bedrijven. 

Wel wil 80% meer betalen voor een milieuvriendelijk product. Hierbij is het verminderen van vleesconsumptie een ingrijpende ambitie. De helft van de mensen eet 2 tot 3 keer per week vlees. Ook zijn ze bereid om vlees te vervangen voor groenten en vis. 

De consument vindt het erg voor het milieu, wil wel extra betalen en andere opties kiezen, maar hoe spreek je ze als marketeer dan aan? Je hebt zes verschillende soorten mensen, die ieder op hun manier aangesproken moeten worden. Je hebt ‘de pioneer’, die wil de eerste zijn om bijvoorbeeld insecten te eten. ‘De cynische’ wil er niets over horen. ‘De denker’ heeft er verstand van en weet er alles over. ‘De sacrificer’ offert zich op en zal verduurzamen. ‘De sociale’ wil het met z’n allen doen en de laatste groep vindt het leuk om groen te zijn. 

Kortom, een flink deel van de consumenten wil duurzamer consumeren, alleen daarvoor moet het wel gemakkelijker gaan. Hierbij geeft goede labeling met achtergrondinformatie vertrouwen en horen de verschillende consumenten op verschillende manieren aangesproken te worden. 

Eiwittransitie
“Smaackmakers is ontstaan uit het idee dat het anders kan. De mens gaat verkeerd om met de wereld en dat willen wij veranderen. We focussen met name op voedsel, omdat het de hoogste impact heeft. We doen aan events, lobby, colleges op scholen, en werken alleen met cateraars die met onze principes willen werken, zoals Cuisine”, aldus Natascha Kooiman, mede-oprichter van Smaackmakers. 

Is duurzaam eten belangrijk? In 2050 hebben we 3 aardbollen nodig om te kunnen leven zoals we dat momenteel doen. 30% van de footprint is veroorzaakt door voedsel wat we eten. Mensen die overvoed zijn overstijgen, en mensen die ondervoed zijn, wordt steeds erger. En hoe komt dit? Door het rode vlees. Wist je dat 80% van alle landbouwgrond op de wereld wordt gebruikt voor de veeindustrie? En wist je dat meer dan 75% van alle soja en 44% van de wereldwijde graanproductie wordt gebruikt als veevoer en dat veeteelt 18% van de totale CO2 uitstoot veroorzaakt?

Er wordt veel water verbruikt voor de landbouw. Een kilogram vlees kost 15.000 liter water, en dat is gelijk aan 272 douchebeurten. Het is allemaal rampzalig, maar we kunnen er wat aan doen: eiwittransitie, van dierlijk naar veel meer plantaardig. De dier als schakel moet weggelaten worden en dat zorgt voor veel meer voedsel waardoor veel mensen gevoed kunnen worden. 

Er is een trend gaande dat mensen minder vlees gaan eten, maar het gaat in een langzaam tempo. Je zou denken dat dit probleem een thema van nu is, maar we zien al in 1974 een advertentie over minder vlees. Alleen hebben we tegenwoordig veel meer in de schappen, en groeit het aantal vleesvervangers. Een aantal voorbeelden die al goed bezig zijn met het vervangen van vlees zijn ‘de Vegetarische Slager’, en ‘de Vegetarische Snackbar’. In de Retail zijn tegenwoordig ook insecten te vinden, zoals in de Makro en Jumbo. Ook zie je een verschuiving bij de koks en in de opleidingen, dat de groenten de hoofdrol hebben. Verschillende aanbieders zijn bezig met veranderen om meer gezond aan te bieden, alleen hoe zorg je ervoor dat er meer aanbod van plant power ontstaat en hoe verleid je de consument tot meer plant power?

Insecta van Jumbo
Jumbo is van origine een groothandel en bestaat nu 18 jaar. Jumbo is uniek, omdat de klant echt centraal staat. Ze hebben de 7 zekerheden en duurzame principes. 

Er zijn 4 uitdagingen zoals welvaartsverdeling, milieuprobleem, recessie en overgewicht. Deze 4 problemen vragen om een ander voedselpatroon, namelijk vleesvervangers. Mogelijke alternatieven zijn insecten, en deze staan in het assortiment van Jumbo. Het heeft in 1 week behoorlijke traffic gegenereerd, iedereen vond het uniek. De merknaam Insecta is gekozen, omdat het een mooie mix is van wat je leest en wat je ziet. Je leest insecten, maar je ziet een burger en dat maakt het een spannende burger. De klant bepaalt uiteindelijk en dat is afwachten. Is dit wel het juiste moment om te veranderen en gaan ze het accepteren? 

Krachtenbundeling met Het Planeet
Het Planeet is opgericht om krachten te bundelen en bedrijven te helpen op het gebied van voedselinnovatie. De missie is structureel bijdragen aan duurzame eiwitconsumptie. Intern wordt het gedaan door het delen van ervaringen en maken van verbindingen en extern door te informeren en te inspireren. Wat is nou precies de plaats van Het Planeet? Zie het heelal voor je: links staat de zon en daar staat de consument, want daar draait het om. Dichtbij de zon staan de aanbieders, zoals supermarkten, media, NGO’s. Rechts staan de wetenschappers, de toekomstdenkers. Hiertussen staat Het Planeet en onderaan staan de ministeries. Zoveel verschillende groepen die hetzelfde willen aangeven. 

Alleen is er wel een dilemma, het schieten met hagel naar de consument. Er zijn zoveel initiatieven, en dan weet de consument niet waar hij naar moet luisteren. Initiatieven moeten vanuit de overheid gecommuniceerd worden om gedragsverandering te krijgen, maar om de overheid mee te krijgen moet de hele sector spreken en moeten de krachten gebundeld worden. We hebben een flinke stap gemaakt met verduurzaming, we moeten wel doorpakken. De overheid moet impliciet voedselbeleid voeren, en dat landbouw, bedrijven en consumenten samen hun steentje bijdragen. Wel moet de sector de consument meenemen in wat zij denken en doen. Er wordt de consument weinig verteld en dat moet gebeuren om verduurzaming te realiseren. 

Plenaire discussie
Iedere spreker ging met een eigen groep uiteen, waarmee hij/zij het dilemma besprak en naar oplossingen zocht. Soms is het lastig om een concrete oplossing te hebben, maar aan het einde van de avond is iedereen weer wat wijzer over de foodrevolutie. 

De eerste groep had het over het informeren van de consument. Is het hierbij belangrijk om een informatief label, merk of afzender te hebben. De oplossing is dat er veel keurmerken zijn, en daarom moet de integriteit van de afzender erop. Het is belangrijk om te zien hoe bereikbaar en betrouwbaar de afzender is. Daarnaast is een klachtenlijn voor de consument nodig om te achterhalen wat de consument dwars zit en wat er anders kan. De tweede groep had het over het aanbieden en consumeren van meer plantaanbod. Het is lastig om dat te realiseren, want de cultuur moet veranderd worden. De consument is opgegroeid met vlees. Meer plantaanbod moet ook te zien zijn bij kookprogramma’s, zoals Carlo & Irene. Hier krijg je gelijk consumenten aan je kant. Ook is het belangrijk om op gezondheid te zitten, dat voelt de consument eerder. Ook communiceren over consuminderen en onderwijs hierin meenemen. De derde groep ging over het verleiden van de consument. Je bent geïnteresseerd in de kritieke massa, maar hoe neem je die mee? Informeren is belangrijk, maar waar moet de informatie aanwezig zijn? Het is een uitdaging om de consument te verleiden voor het schap in 3 seconden. Mogelijkheid is om vleesvervangers ook tussen het vlees te zetten en recepten erbij zetten, om het te vergemakkelijken. De laatste groep kwam tot de conclusie dat de grotere boodschap over verduurzaming verdeeld is in kleine boodschappen. Het werkt wel om de consument mee te krijgen. Je hebt het over hetzelfde onderwerp, alleen zijn het andere afzenders. De kritieke massa zijn de veranderaars, en die zijn belangrijk voor het doorgeven van hun ervaringen en om andere consumenten mee te nemen in de verduurzaming. 

Voor verslagen van vorige edities kunt u kijken op www.duurzaamheidsdialoog.nl. De volgende Duurzaamheids Dialoog bijwonen? Ontvang de uitnodiging automatisch en vul jouw gegevens in op onze website  of join our LinkedIn group. 

Naar overzicht verslagen