18: Elektrisch vervoer in de stad (23/04/2013)   

De auto wordt een Ipad op wieltjes 

Twee wielen, zelfladend en bomvol sensoren die praten met de omgeving en meer zien dan jijzelf. De auto van de toekomst is zo slim dat een bestuurder niet meer nodig is, laat staan een stoplicht… Klinkt als een situatie uit een science fiction film? Als het aan het optimisme van Auke Hoekstra van Alliander ligt, duurt het niet lang meer voor dit plaatje werkelijkheid is. Zo liet hij weten in zijn inspirerende presentatie tijdens de Duurzaamheids Dialoog over Elektrisch ervoer op 23 april. Deze sessie van de Duurzaamheids Dialoog was zeker een speciale. De top van diegenen met een rol in  EV in Nederland verzamelde zich. 3 inspirerende sprekers deelden inzichten en adviezen en de deelnemers mengden zich in interessante groepsdiscussies.

Doel van de avond was om een stap verder te komen in de transitie naar EV. Iedereen weet dat de transitie noodzakelijk is. Richard Smokers (TNO) zegt hierover: grondstoffen worden schaarser, bronnen raken uitgeput, we hebben ons doelstellingen voor emissiereductie gesteld en last but not least; duurzame energie wordt goedkoper en andere vormen worden duurder. Richard nam ons mee in de EV wereld van het nu en de weg die bewandeld dient te worden om de transitie te bewerkstelligen. 

Sibolt Mulder
Een van de nodige ingrediënten werd belicht door Sibolt Mulder (TNS-Nipo), eerste spreker van de avond.  “We hebben, ook in deze transitie, te maken met mensen. En mensen zijn gewoontedieren” aldus Sibolt die het onderwerp inleidde met het psychologische aspect van een transitie op gang brengen. “We moeten gewoonten beïnvloeden, het gemakkelijk maken, op normen en waarden inspelen, een kloppend verhaal vertellen en met stimulerende regels komen in plaats van niet gewenst gedrag hard afstraffen.” Kortom: we moeten ze verleiden. Om mensen mee te krijgen die neutraal of licht negatief staan tegenover EV, moeten we koplopers stimuleren. Zij zetten stappen en versnellen het proces bij zichzelf en hun omgeving. En we moeten leren van de sceptici. Waarom zien zij EV niet zitten? Zo weten we dat maar een heel klein deel van de mensen een meerprijs wil betalen voor iets dat groen of sociaal is. Dus of we moeten het goedkoper maken dan regulier rijden, of we moeten meerwaarde toevoegen op terreinen die een brede groep over de streep haalt. Daar gaat Richard Smokers in zijn verhaal ook op in. Maar eerst Auke Hoekstra.

Auke Hoekstra
Auke Hoekstra heeft verschillende boeken over EV geschreven en zet zijn kennis in bij Alliander om de energietransitie te versnellen. Hij is een enorme optimist als het om de energietransitie en EV gaat en heeft een duidelijke toekomstvisie. Hij stelt dat we op een omslagpunt zijn; “De vraag is niet zozeer of we elektrisch gaan rijden, maar in hoeverre. Want opladen met elektrisch is efficiënter dan op benzine rijden. Benzine wordt duurder en het is een uitputbare bron, waar zonne-energie goedkoper wordt en meer energie levert.” 

Hij pleit voor anders denken en nieuwe verdienmodellen. Hij noemt een heel scala aan voorbeelden. Bijvoorbeeld; “Door alle vormen van duurzame energie samen te nemen, wordt een enorme kostenbesparing behaald. Eén bezoek voor zonnepanelen, een andere energieleverancier, een elektrische auto, isolatie; dat scheelt behoorlijk wat adviesuren, reisuren etc.” Of inzien dat je op laadpalen kan verdienen “Gebruik ze bij grote winkelketens als lokkertje voor consumenten met een elektrische auto”. Ook noemt hij de leasemaatschappijen. Zij maken het gebruik onzichtbaar. Door het verschil tussen elektrisch en benzine te laten zien, zullen bedrijven gemotiveerd worden tot andere regelingen, zoals werknemers voor niks elektrisch laten rijden, en op benzine de volle pond te laten betalen. Nog een werkbaar model volgens Auke zijn de slimme auto’s die zelf energie kopen op de goedkope uren. En die plug-ins hebben, waarmee het vermogen dat de auto’s zelf opwekken wordt gebruikt.  “En waar blijft de app met alle laadpunten in Nederland?!”. We moeten holistische denken in dit energievraagstuk en de kansen die er liggen, grijpen.

Ook gaat Auke in op het scenario voor EV in de stad. Want waarom die focus op de stad als het om EV gaat? “De meest voorkomende rit in de auto is 5 kilometer. De gemiddelde rit is 15 kilometer. Daar is maar een kleine accu voor nodig!”. In het ‘stadsscenario’ ziet Auke zelfrijdende kleine autootjes voor zich. Het ruimtebeslag is veel kleiner dan alle auto’s nu en staat gelijk aan het ruimtebeslag van OV.

Richard Smokers
Auke noemde hem al even ‘Een bezorgde vader’ als het EV betreft;  Richard Smokers, specialist EV bij TNO. Het feit dat EV een onderwerp is dat overwaaide, terwijl het brede duurzaamheidsvraagstuk niet vervaagde, maakt hem een beetje meer calvinistisch dan Auke. Hij stelt: “Een stip aan de horizon is goed, maar een stuk realisme over de weg ernaartoe is ook van belang.” Er moet volgens Richard zeker rekening worden gehouden met dat het groter worden van EV niet over 5 jaar, maar over een jaar of 25 gerealiseerd wordt. Een langetermijnperspectief is dus cruciaal. Een moeilijk punt in een systeem waarin wij eigenlijk direct ROI willen zien. Tegelijk hebben we reductiedoelstellingen van 80% en een klimaatsysteem dat uit de bocht vliegt als het te ver uit evenwicht raakt. En dit terwijl we steeds afhankelijker van energie worden. 

Dit betekent dat we anders moeten gaan rijden. Personenauto’s die op elektriciteit rijden zijn haalbaar. Maar een vrachtwagen? De vrachtwagen alleen al is nodig om zijn eigen accu te vervoeren. Biomassa is minder duurzaam dan groene elektriciteit. Maar voor vrachtwagenvervoer kan het wel een goede optie zijn. We moeten naar de hele sector kijken en niet wedden op 1 paard. Auto’s worden nu weggezet in sectoren waar ze helemaal niet van toepassing zijn. Maar is dat erg? Als ze nu niet rijden, dan zijn ze er straks helemaal niet meer. Het is nodig om een transitie op gang te brengen. 

Techniek alleen kan niet alles kan oplossen. De consument moet ook stappen zetten en zijn gedrag veranderen.  Richard schetst de voorwaarde voor het slagen van een transitie: toegevoegde waarde. Transities slagen als zij nieuwe dingen mogelijk maken. Als het niets nieuws mogelijk maakt is een voorwaarde dat de verandering het makkelijker, beter of goedkoper maakt. Dat is precies uitdaging bij de transitie van EV: er verandert niks voor mensen. En Richard benadrukt dat het beter is waarde toe te voegen om de transitie te laten slagen, dan streng beleid te gaan voeren. Wat wel kan helpen qua beleid is de vastgestelde normen zodanig verlagen, dat we ze alleen halen als we massaal overgaan op EV. Dan zullen ook producenten gaan rennen.

Discussies
Na de drie presentaties gingen de deelnemers in drie groepen uiteen om dieper in te gaan op EV gerelateerde vraagstukken.  De discussie was vooraf al gestart via een online discussietool waarbij iedere deelnemer kon ingaan op stellingen die deze avond verder werden behandeld. De online discussie konden we voeren dankzij de tool en inzet van Joaquim de Witte (Synmind), specialist op het gebied van Elektrisch vervoer (EV). Dit leverde een extra verdieping op. Auke, Richard en Joaquim begeleidde samen met de Duurzaamheids Dialoog organisatie de volgende onderwerpen: ‘Waterstof als alternatieve brandstof?’ ‘Kansen van carsharing in de stad (of daarbuiten)?’ ‘Laadpalen: Hoe kunnen we die kwijt als we massaal elektrisch zouden gaan rijden?’.

Samenwerking is cruciaal
De drie sprekers en de deelnemers van de groepsdiscussies lieten allen zien dat samenwerking cruciaal is.  De overheid, het bedrijfsleven, ngo’s, consumenten: Overleg en samenwerking is nodig om écht te versnellen. Een eerste stap is dat de partijen elkaar kennen! Vervolgens is informeren een belangrijk punt en met elkaar het gesprek aangaan. Ook daarom is deze Duurzaamheids Dialoog zo’n mooi startpunt!

Wilt u een Duurzaamheids Dialoog bijwonen? Meld u aan via de homepage. Of heeft u suggesties voor onderwerpen of sprekers? Mail naar duurzaamheidsdialoog@doorvriendschapsterker.nl

Alle presentaties van deze avond zijn hier te downloaden. Mocht u nog aanvullingen of vragen hebben, gerelateerde artikelen willen delen die interessant kunnen zijn voor discussie of verder van gedachte willen wisselen over dit onderwerp: neem contact op met de organisatie via
duurzaamheidsdialoog@doorvriendschapsterker.nl.

Naar overzicht verslagen